Kamis, 15 November 2018

ERTIMBANG KAYO




 ERTIMBANG KAYO

Persentabin : Turi turin enda, hanya cerita fiktif. Adi lit gelar tah turi-turin si seri, kata si la payo pencibalken, labo i sengaja, e maka mindo maaf kami. Turi turin enda hanya sekedar hiburan, bagepe nginget-nginget budaya ras cakap karo simulai terlupaken. Adi lit akapndu man pekenan tah usul alu meriah ukur i alo alo kami ras kataken kami melala bujur. Sentabi ras mejuah-juah.
     

 
Berkat kekuta


Enggo menda tersena, kenjahe kenjulu terus ku sider bertengna, beru Ginting Kuta Jahe seh kel mberuna. Dagingna metempas bagi kaperas namo lau mbelin sampor pinggan, ayona megersing bagi bulan belah purnama raya, adi erdalan ia nahena bagi batang page sangana beltek, bukna bagi mayang ni sarsarken, adi tatapna kita matana bagi mata pune neringken buah beringen.  Rupana bagi lambe ni uak megersing merari lalit ciningna. Sorana ngerana melemok bagi silit tempa bagi silahang, tole tolen kita megisa. Pengeranana mehamat, erkesehen kempak kerina kade kade. Labo mejarjar, adi erdalan tungkok, tempa tempa  lit simandaramenna bas dalan e.  Enggo melala anak perana sebelang belang kuta ruh ngaras ngarasi, naki naki, entah banci jadi sirukat nakanku atena. Sikap nge rusor pengalo-ngalo beru Ginting, ralo nge usor bual, tapi cakap sengkebabah kerna atena jadi lenga bo pernah terbelas man sekalak anak perana.     
Labo bage ari, adina daging nibaba pe enggo menda pangke, nande beru Ginting pe enggo rusor nungkun ndigan i legi anak kalimbubu, kucubaken menda nungkirken beru Ginting kuta Jahe, adi terberita kin suh ulina ras mberuna beru Ginting e, entah je kin kari tumbuk tinuang nina Dibata. Bage me ukor Sebayang mergana. Emaka, kenca elah man berngi, turiken Sebayang mergana me sura-surana man bapa Sebayang mergana ras nande beru Ginting, sura-sura ku kuta Jahe ernin beru Ginting sitersena mberu merandal. Reh nina nande beru Ginting 
“adi bagekin sura-surandu anakku, labo teralangi aku, meriah ukor ku, mehuli pagi pengeranandu man beru Ginting e, beloh beloh kam ncibalken kata, ma enggom tandaindu uga beru Ginting, ula pagi lasam simupus takal piherndu, metegoh perembah mamindu ndube”. Bagepe bapa Sebayang mergana, nina 
“Adi berkat ku kuta kalimbubu, mehamat man jelma sienterem, kerna padan, enggom ndube suratken Dibata. Adi kerna beru Ginting melala ngenda sagak inganna cinep, metebing gia inganta kundul bas jabu kalimbubu Ginting Mergana e, tapi amin bage gia, mbentar manok Kuta Kepar terus ku Kuta Julu, mbulan kang manok kuta kemulihen enda, ula pagi terulang dalan ku jahe si enggo i rentes ndube, adi mersik kin pagi besi man temben, teras pengkih anak berunta pe pagi rikut ban penggaraina.
 “Adi kam pe bagena  nindu nande ras bapa kam, aku pe enggom tetap ukorku, pagi sope gumeling wari, berkatme aku ku Kuta Jahe”, nina Sebayang mergana, janahna ndarat rumah nari, medem ku Jambor. La ia lupa silepkenna tumbok lada bas awakna ras tamana santik bas kantongna.  Mbera ula pagi bagi pertandang pa tabu, bage nina bas pusohna.
Pepagina nangkih-nangkih matawari, enggo kenca aron berkat ku juma, berkat Sebayang mergana i kuta kemulihen nari ku Kuta Jahe. Menahang nahena erlangkah, ersiul-siul tapi lalit laguna. Babana isapen ras mbakona rikutpe belo dua empedi ras buah mayangna, timpusna salu kampohna. Adi tandang ku kuta kalak ula ngambe-ngambe gelah ula akap kalak mekarus, bagem ibahan Sebayang Mergana. Kepar dua urok man bentasen kempak Kuta Jahe, nangkeng nangkeng rikut balurenna, dalan simanbentasen deba enggo rambahen, rihna pe enggo pantaren, bagem i lembasina. Labo lit urok terganjangen asa tihun ku enda, labo lit kelbung teruhen asa tapak-tapak Sebayang mergana enda atena. Lanai curcur enca panas e, mawen mawen enggo nagan ia. Nangdangi gumeling wari, doh doh nari enggo teridah pulo-pulo Kuta Jahe, kuta ingan tading beru Ginting, la iarap bagi si terudu nahena erjingkang, lupa latih ras mambor panasna. 
Seh bas Kuta Jahe, i tepet Sebayang mergana jambor kesen Ginting, 
“Mejuah – juah” nina man sekalak jelma si sangana ngalisi moran bas jambor e. 
“iihhh, mejuah–juah, mari kundulken, doh nari nge kuakap perehndu e” nina kalak e. I dudurken Sebayang mergana isapenna. Emaka ertutor ia, rembang kepe anak perana denga, mergana Karo Karo bere-bere Perangin-angin. 
“Njujuri nge ndube Dibata, maka kita jumpa, adi kin kam Karo Karo nda, rimpal nge kita, sebab kam Karo Karo enda nge anak beru singerana kami bas kuta kemulihen” nina Sebayang Mergana. 
“bage-bage impal, rimpal nge lebe siban ganjang teroh tutorta, ula kam pagi lupa, aku gelarku Mersik, ula akapndu kam tandang ku Kuta Jahe enda, lit nge jenda anak berundu”, nina Karo mergana. 
“E gia, impal Sebayang mergana, entah melebesa gia kapndu rananku, berita kai nge ndia babandu ku Kuta Jahe enda, adi lit kin ndube kapndu siman urupen kami, ngatalah kam” nina Mersik.
          E maka turi ken Sebayang Mergana, kerna sura-surana nangdangi beru Ginting Kuta Jahe si enggotersena mehuli ras merupa, sura-surana ernen beru Ginting, janah nure-nure, adi ue nina pagi padan, banci jadi sirukat nakan. 
“Adi bagekin sura-suranndu impal, merandal, enggo melala anak perana kuta enda bagepe kuta sideban, si ersura-sura bagi kam ena. Adi beru Ginting e, mehuli nge man teman ngerana, labo kita metumbor nandangisa, tapi melala kang kuidah anak perana e, surut sope erkuan lit ka si mulih berteng bas ture beru Ginting e nari”. “E maka ula tendu mamang, adi melala kari jelma bas jambor enda, si atena nure-nure ku jabu beru Ginting.  Kelang-kelang ranan ta e, enggo kin tandaindu beru Ginting enda?”, nungkun Mersik Karo mergana. Emaka turiken Sebayang mergana, lenga bo ia pernah jumpa ras beru Ginting e, beritana denga nge ni begi, amin Kuta Jahe ras kuta Kemulihen labo ndauhsa, tapi erkiteken Sebayang mergana sedekah enda erlajang nadingken kuta Kemulihen, bagi sikurang pertandangna ku kuta enda. “E labo dalih impal, bagi biasana nandang-nandangi karaben wari e kari, ndarat nge beru Ginting ku tapin ridi, bentasi na nge kari Jambor enda,  je kari banci idahndu beru Ginting e” nina Mersik.
      Nangdangi  keraben wari, mentas beru Ginting sitersena mehuli mejile arah lebe jambor, jujungna kuran, tanna si kemuhen njemak kuran bas takal, tan si kawes erkanting tabu. Sarsar bukna arah lebe tentenna si kemuhen. Perdalanna tempa merudu tapi labo bagi singayaki, tempa medale labo bagi sinimai. Terang mecirem ayona, bagi sinulih ku arah jambor ingan Sebayang mergana si paksana runcayang i je. Rempet bagi silino bas jambor e, angin lupa erdeso, manok ngadi cekerker, menti perkabang kerling si mulih kuasarna, sap...so... nina pusuh Sebayang mergana, bagi sirembus angin kupusohna, la gejapna sapuna tentenna. “andiko ari, endam kepe beru Ginting ndai, talu berita kepe asa pengidah, endam pagi sirukat nakanku” nina lagejapna erbelas bas pusohna.  Enda pola juma kenjulu, durungi nurung kiam ku bubu, erkadiola nge pagi mama bayangndu, adi la surung nande Iting kena man bangku.
     “Enggo mentas  beru Ginting nda impal Karo mergana, lanai bo lit pandangen, uga kin nge akapdu, maka banci impalndu enda erkuan ras beru Ginting e” nungkun Sebayang mergana. Emaka nina Mersik, 
     “labo bage impal, sungkundu lah bibi Nd. Ncole ah, arah e lah kam kari erdalan, tah banci kari pesehna man beru Ginting e sura-surandu, banci kam ku taruhken ku rumahna”. E maka i taruhken  Mersik me Sebayang mergana ku rumah bibina Nd.Ncole.
      “Kai ka nda sekalenda o Mersik, ruh ka kidah engko ku rumah enda, nuriken liahmu ka nge sekalenda pe”, erbelas bibi Nd. Ncole ngidah Mersik cinder darat pintu. 
    “Lang bibi, ncidahken ukor mehuli, enda kubaba impalku enda, Sebayang mergana kuta Kemulihen nari, ngerana atena ras kam” ngaloi Mersik. 
      “Adi bage, ku rumahken yah, kundulken bas amak ena”, “kai kin ndai atendu” nina bibi Nd. Ncole. 
    “turiken dage sura-sura ndu nda impal” nina Mersik man Sebayang mergana. Enggo kenca ia kerina kundul bas amak, e maka i buat Sebayang mergana timpusna, dudorkenna luahna,
    “enda ndai ku baba belo sada empedi ras buah mayangna bibi, bage-bage denga ngenca lit perturahna i kuta Kemulihen, mbera-mbera kari ntabeh nanamna”, 
    “enggo merandal nakku, bujor kukataken man bandu, kai kin ndai sura-surandu”. 
    “bagenda bibi, ma enggom idahndu, daging sibaba pe enggo menda parang,  tapi asa gundari lenga bo enda lit sirukat nakan, tambah tambah sie, nande beru Ginting ras bapa Sebayang mergana i kuta Kemulihen pe, enggom menda mulai ronde warina ku kesunduten, melala kalimbubu siman adep adepen, anak beru siman kelengen rikutpe teman senina teman sitatang tatangen, e maka mesikel aku bibi, lit min teman arih-arih pekena-kena sangkep nggeloh Sebayang mergana si merak-rak, merap marpar enda”, “Lit tersena beru Ginting si mehuli merandal bas kuta enda, emaka adi banci ras metunggong akapndu, sura-surangku ngerana min ateku ras beru Ginting e, mbera-mbera lit kari ukorna kemuit, banci Sebayang mergana ruh ku ture beru Ginting”. Kam min jadi kelang-kelangna bibi, pesehndulah sura-surangku enda man bana”. Emaka tole nari getgeti bibi Nd. Ncole me kerna sura-sura ras percibal Sebayang mergana. Kenca tangkas penandai Nd. Ncole, emaka nina,  
     “adi kerna tutus atendu, enggome ku eteh, banci ku peseh man beru Ginting, elah man berngi e kari, suaindu ka aku, kai kari nina beru Ginting e”.  
     “bage-bage bibi” nina Sebayang mergana.
    
Ngaras-ngarasi
     
   Nimai nimai gelap wari, ngolihi Sebayang mergana ku Jambor, melala enggo anak perana  bas jambor e, lit ka piga-piga ruh kuta sideban nari, ercakap-cakap ras ertutor, lit deba nuri-nuri kerna sura-surana nangdangi beru Ginting e, erdejeb pusoh Sebayang mergana, uga nge ndia kari cakap beru Ginting, adi melala kepe enda sinura, begem bas ukorna. Kenca enggo elah man, jumpai Sebayang mergana ka mulihi bibi Nd. Ncole, tah enggome suh tenahku, uga nge ndia pengaloi beru Ginting atena. Ruh nina Nd.Ncole,
     “Enggom ku pesuh kerna sura-surandu lako nure-nure ku ture beru Ginting, nina beru Ginting, enggo lit leben singata bas berngi enda nure nure, e maka labo banci kam alo-alona”. 
     “oe... bibi, adi bage ndigan nge dage banci akapndu aku ngerana ras beru Ginting e”, 
    “pagi karaben e, enta ku sungkun ka, ntah uga kari nina beru Ginting e, adi lenga bo lit cakapna erpengue nangdangi kalak siruh e, dakam banci denga nge kam nure-nure”. 
      “adi bage maka akapndu payo, bagem bibi yah, mulih dage aku lebe ku Jambor”. 
     Berngi enggo ndabuh ku bagesna, lawes Sebayang mergana medem ku Jambor, terdang ercabinken kampoh bekas penukor nande beru Ginting, daging tuhu enggo tayang matape enggo terpitpit tapi lenga banci tertunduh, ukur lalap denga kabang-kabang. “Sia-sia bagenda terang bulan e, ampar ka bintang e nande Ginting adina lenga jumpa ras kena”  nina bas pusuhna,  kusorna ka pertayangna tapi labo kepe erbanca ruh tunduhna,  piah kundul ka ia mulihi, pedaratna tabongna banna ka isapenna. “Bagem ari, berngi si pagi enggom ngerana ras beru Ginting” atena, e maka nangdangi terang wari enggo terpedem mulihi Sebayang mergana.  

Terang wari, aron berkat ku juma, siarak-araken ia singuda-nguda bagepe anak perana, melket pertawana. Sebayang mergana pe ikutkenna Mersik ku juma,  
“ngalis-ngalisi tah nilek tangke cangkul gia kari aku dakam banci” nina man Mersik. Gumeling wari, mulih juma nari, 
“ku lau mbelin ah kita ridi impal” nina Mersik, emaka ridi ku tapin lau mbelin. Rusah Sebayang mergana, sikap penggusgusna dagingna, enggo dung rusah tatapna ku kesunduten, matawari enggo megersing i datas uruk, buatna lau salu dua tanna, tatangna ku matawari sundut, sapu kenna ku takalna ras ayona, emaka ermang-mang ia, ertoto ku Dibata “O Dibata simada Tinuang, pasu-pasundu perdalan Sebayang mergana enda, ula tulpak kari pertandang, ula lasam ukur mehuli, malap malem mbergeh suap, malap malem mejuah-juah”.  
 Emaka berngi wari, sungkunna ka bibi Nd. Ncole, entah banci berngi enda ndahi ture beru Ginting, 
“ula ukurndu sangkut Sebayang mergana, berngi enda ruh denga ka anak perana sinderbih nai, e maka lenga ka bo banci kam jumpa ras beru Ginting” nina Nd. Ncole. Bagi sijengang Sebayang mergana, 
“Ise kin si ruh ku ture beru Ginting e bibi” nina.
 “Si nure nure e, anak Kuta Jahe enda kang, anak pengulu kesen Julu ah, Napal gelarna” erjabab bibi Nd. Ncole. 
“ihh, enggo kin ia rusur ruh ku ture beru Gnting” nina Sebayang mergana terdauhen, 
“enggom piga-piga kali” nina Nd. Ncole, bagi sigantong cakapna. Rukor Sebayang mergana, adi bagenda, entah lanai bo kari banci aku ngerana ras beru Ginting atena, adi surut ningen enggo menda kari tuhu bagi kuan-kuan Pertandang Pa Tabu nda, “jumpa la banci sirang ningen la ngasup”. Adi timai entah bagi sinimai buah parimbalang ngenda kari “Timai buahna, erbunga kel kepe lahang, timai kata pengue, erbual pe lahang”. “Entah ku dahi saja ku ture beru Ginting enggoh, garis kari taneh lebe turene, pajekken tumbok lada enda tengahna, entah bage kin maka banci”, ertimbang-timbang Sebayang mergana.    
         Wari Beras Pati Tangkep, lenga mbages berngi enggo teridah bulan, amin lenga gia dum belinna enggo banci nerangi perdalan. Bas jambor nari natap ku Daksina, teridah tersek rumah mbelin, rumah siwaluh jabu ingan kundul beru Ginting. Erdalan Sebayang mergana nepet rumah e, doh-doh nari idahna ibas ture jahe jabu bena kayu kundul beru Ginting ras sekalak anak perana, labo terbegi kai rananna, tapi ranggut tempa bualna. Gara pusuhna, ertak-tak Sebayang mergana ngoge langkah, uga ngenda perdalan atena. ”wari Beras Pati Tangkep, wari mehuli nge jine, wari mehuli ndahi kalimbubu. Ingan batu keling arah Pustima (barat) perdalan ku Daksina (selatan), la gia ngayaki batu keling tapi labo ka pudiken”. “Endam berngi peduaken aku bas kuta enda, adi dua nina si ermang-mang ula erdua ukur muat simehuli. E maka entah labo mehuli adi kuikutken gara pusuhku, perdalan pe kurang ulina, ukur muat simehuli pe enggo bagi erdua”, bagem taktaki Sebayang mergana, emaka dungna surut mulihi ukurna, mentas saja ia arah lebe ture beru Ginting e tungkok lanai tertulih pe bagi biang la put man, medelus tempa tapi je ukurna.  “Bagem kutimai ka wari si pagi, adi pagi kin pe lenga bo banci ngerana, entah mulih nge lebe ku kuta Kemulihen” nina ukorna.
            
Nure-nure beru Ginting

 Wari peteluken, enggo kenca mulih juma nari, singgah ka Sebayang mergana rusah ku lau mbelin, pangir selamsam pe lalit pulungenna, emaka pangirkenna ka lau maler e, toto i belasken nangdangi Dibata, emaka enggo tetap ukorna. Seh kenca i kesain kuta, enggo nimai bibi Nd. Ncole,
“O nakku Sebayang mergana, sekalenda banci kam nure-nure ku ture beru Ginting e, enggo ngata ndai ia”, nina Nd. Ncole megang la megangsa ia ngerana. Cirem Sebayang mergana megisa ranan e,
“Adi bage, enggo merandal bibi, bujur ningku man bandu, mbera labo tersia pertandang Sebayang mergana sekali enda” nina ngaloi.
Rembang warina Cukera Dudu, sepulu telu wari bulan, wari mehuli nungkuni, berngi si pagi enggo belah purnama raya emaka bulan enggo ruh lampasna teridah, sinalsana pe suh terangna. Elah kenca man berngi, agak kenna enggo medem danak-danak janah anak jabu pe kerina enggo ku rumah, berkat Sebayang mergana Jambor nari ku ture beru Ginting.
 “Cakap si uga nge kari ku belasken nangdangi beru Ginting e” atena, rukor rukor bas pusuhna, “belo sada empedi sinibaba ndube enggo buen macik, emaka lanai bo terluahken”.  La gejab enggo suh ia lebe ture jahe rumah ingan beru Ginting e,  idahna beru Ginting kundul bas ture janahna mbayu, erdetik sora tanna mbayu, layamkenna bukna, teridah ayona megersing parparken sinalsal bulan, menam-menam seri gersingna ras bulan siterang e, “endam kepe rupa bagi belah purnama raya ningen e” nina bas pusohna. E maka ngerana Sebayang mergana, janahna cinder denga teroh ture.
“Mejuah-juah”, nina megang la megangsa.
“Mejuah-juah mama sope lenga kutandai, kai kin ndai berita sibabandu, maka seh kel kam ku Kuta Jahe enda”. nina beru Ginting i datas ture nari.
“Adi berita enggo me lit impal sope ku tuturi, berita rikut toto mejuah-juah, tapi sope ku turiken terdauhen, adi payo kari akapndu ertutor min ateku kita lebe”, nina Sebayang mergana. 
        “Adi metunggong kin akapndu kita er tutor, banci mama, merga siapaikin merga sibabandu, ras kai bere-bere na, janari kin nge ndai perehndu?, turikendu dage ” nina beru Ginting.
        “Suh kel riahna ukor ku, megi sora ndu nungkun e, aku Sebayang mergana. Adi beberena, lit ndube tersena beru simejingkat pekena dahin si rontang, perban jingkatna mawen-mawen lupa ia ngukuri bana, beru Ginting kenca elah man makana nggiling, endam beru simupus aku” nina ka Sebayang mergana, banna anding-andingen kerna beru Ginting, gelah mis kari ralo bual atena. Terdauhen turiken Sebayang mergana, kerna sangkep geluhna. “Kempuna kempu Karo-Karo, solerna Tarigan , tambah sie, kampah ras Binuangna Ginting denga kang”  ingan tading i kuta Kemulihen, kuta si erpulo-puloken pagena simbelang, ertapinken lau na simbelin”.
        “Adi kerna merga ni babandu bagepe ras bebere, terus ku kampah ras solerna, enggome turikendu kaka, adi bage, uga dage siban orat tuturta ?” nina beru Ginting, lanai mama nina, sebab enggo tehna kerna sangkep geloh Sebayang mergana e. E maka ruh nina Sebayang mergana,
“Amin gia enggo me tersena beru Ginting seh ku kuta Kemulihen, enggom kutandai ndube kam bas pusohku, tapi pedah sinuria, erturi-turin lah bagi sinabah bengkuang, Emaka labo kuakap salah, adi kusungkuni gia, beru kai nge beru babandu, rikutpe beberena, piga nge kam sembuyak.” Nina Sebayang mergana.
“Bage kaka, Aku beru Ginting, bebere Tarigan, kempuna Perangin-angin, adi terdauhen pegedang urat ni jaba, solerna Karo-Karo, binuang Tarigan kampahna pe Tarigan. Adi piga kam sembuyak nindu, enterem kami ersembuyak bas kuta Jahe enda, kami sipupus bapa lit telu, dua kami diberu sada kami dilaki. Nina beru Giniting nuriken sangkep gelohna.
“Adi bage agi, kam kap kepe beru singumban beru puhun, emaka labo kuakap salah, sope lenga si idah terdauhen ganjang ras teruhna. Adi la kam kari mela, rimpal nge kuakap siban tutorta”, ninaka Sebayang mergana,
“Bage-bage kaka, kam pe adi la kam mela, rimpal me dage lebe siban, labo terpersoken mbacang bas sumpit, adi bagekin turi-turinna, bagekalah siban oratna. E maka ingetndu pagi beru Ginting kuta Jahe enda, si tergelarken Rinte”, erpengue beru Ginting.  
“Impal beru Ginting, kam pe ingetndu pagi Sebayang mergana enda sitergelar Telap. Nina ka Sebayang mergana. Enggo sibetehen orat tutor Sebayang mergana ras beru Ginting, tapi sura-sura Sebayang mergana labo ngayak ertutor ngenca, adi banci  turikenna min tena ukorna. E maka enggo kenca piserna percinderna perbahan enggo mulai penggingen nahena ndekahsa cinder, nina terdauhen.
“Adi bagenda enggom kita sibetehen tutor, rimpal kepeken kita, emaka adi la kapndu pereh Sebayang mergana enda bagi kirik ku rumah, numbur-numburi, banci nge ndia Sebayang mergana, kundul ku datas ture beru Ginting”. Mbegi cakap Sebayang mergana enda, ndekah lalit kata bas beru Ginting e nari, sorana mbayu ngenca terbegi, tapi dungna terbegi katana ngaloi,
“Labo bage kaka, lit kap nina ndube sinuria, ula metersa adi ngerana, adi metersa celus kari dilah, ula metersa adi ngelangkah adi metersa banci kari nilah. Sik-sik lah lebe maka i tindes kaka, gelah ula kam pagi bagi mandangi roka dung peranin. Metenget dingen ula mejar-jar, sebab simetenget e nge simeterna pagi suh”.
“Payo nge katandu ena impal beru Ginting, tapi nginget perdalan Sebayang mergana enda, mbiar aku pagi bagi endek-endek las wari, gantung ningen la riket cibal ningen pe labo ampar”. emaka ruh nina beru Ginitng,
“Sope lenga kam suh datas ture enda kaka, kai kin ndai situhuna sura-surandu ruh ku jenda”. Megi penungkunen enda, mulihi rukor Sebayang mergana, kata siapai ka nge ku belasken atena, emaka nina,
“Tah melebesa gia ndai akapndu aku ercakap, maka banci min aku ku datas ture ningku ndai,  ateku nuriken ukor mehuli,  ukor meciho er sura-sura ngembahken benang penjarumi ngembahken cuan pencamet.
“Mejile nge sura-surandu ena kaka, biakna kin bage ibas nggeluh, pang pekena-kena dahin kalimbubu pang pekena-kena jelma sinterem, bagem kap turi-turin enggeluh”, tole pe nina beru Ginting “Melala nge jelma ngerana bagi kam ena kaka tapi buen kang ku idah menai menai bana bagi Pua, bage gia adi tuhu kin atendu ngerana  terdauhen ras beru Ginting enda, mari dage kudatasken, nangkih kam arah bengkuang selambar enda”,  emaka dudorken beru Ginting sada lambar bengkuang si sangana bayuna.
 Jengang Sebayang mergana, “bagendam kepe perbahanen beru Ginting enda maka melala kalak ngolih bas ture enda nari” atena. Perdiatekenna bengkuang sidudorken beru Ginting enda ndai, bengkuang mbentar man amak cur, labo galangsa, “Entah enggom melala anak perana la ngasup nangkih bengkuang selambar enda maka la suh ku ture beru Ginting enda” nina ibas ukurna. Emaka rukor-rukor Sebayang mergana, erbicara-bicara ia, “bicara ku tama kari bulang ku enda tah akapna nge kari aku ngerajaken bana bagi simeganjang rukor, adi kutama tabong enda tah akapna kari aku mekawan man jelma sideban, tempa ia jadi sinjemak tabong.  Emaka nina ka mulihi petetapna ukorna
“impal beru Ginting, adi nangkih kam arah bengkuang selambar enda nindu, bicara ku pala-palai pe tah labo kari Sebayang mergana enda ngasup, lalah kari Sebayang mergana enda suruhndu ndarami jarum bas ijuk, bagi sinimai buah parimbalang erbuah, erbunga pe kepe lahang, nimai kerbo mombak-mombak ban bengkau merdang, piah tande piga tahunna, juma lalap la redangi”.  ruh nina beru Ginting,
“melala anak perana si ruh ku ture beru Ginting enda kaka, tapi dakam    mbelang juma mbue pagena, enterem jelma mbue erbagena lit percakap longgar, lit ka persantan batu, Cakap melumat lalap ibelas, tapi labo beloh melasken ukor, terdauhen pe labo lit teridah bas perbahanen. Mbiar aku beru Ginting enda pagi ibahan kalak bagi pernebu-nebu urat rih, teridah tempa paguh tapi njulmit nge kepe. Melus melus ni ongkam, macik-macik i tatap bagi terong duru dalan, enterem kalak sinungkun-nungkun, kalak sirate tutus maka lalit. Adi kune bageng kenca pagi, lanai bo pagi terulihi, surung me pagi beru Ginting enda gantung lariket, cibal la ampar bagi endek-endek las wari ndai kaka”.  
Tungkok Sebayang mergana mbegi cakap enda, rukor ia, endam dalan nuduhken ukur mehuli atena. Emaka buat Sebayang mergana tabongna, pedaratna isina kerina, kenca bage tamana ka mulihi santikna kubas tabong e, rigatkenna setepap bajuna si mbentar, bulang-bulangna si megara ras  cabinna simbiring rupana.  Enggo kenca sikap penusunna santik ras uis si rigat kenna ndai ku bas tabong e, tambatkenna ku bengkuang sidudurken beru Ginting nda. Nina erbelas,
“Impal beru Ginting, enda ruh Sebayang mergana, nuriken ukor arah bengkuang selambar enda”. I rintak beru Ginting bengkuang si tantanna ndai, buatna tabong Sebayang mergana, emaka i bukana tabong e. Idahna isina santik male-male ras telu lambar perca-perca. Megara mbiring ayo beru Ginting e, mela akapna, mekarus kepe Sebayang mergana enda ndai atena, ruh nina
“Ihh...., santik ras perca-perca kel penuriken ukorndu, bagenda nge kepe ngenca rega beru Ginting enda bas kam kaka”,  adi bage labo lampassa, bicara gundari pe kam miser bas ture beru Ginting enda nari.  (lain ka kin Sebayang enda nda, lanai nge mindai isina belo ras pulungenna, lang gula-gula, entah cincin belah rotan tah cincin manca-manca, silang-langna ampam balik lah gia mindai).  Ngaloi Sebayang mergana janahna tungkok, melemok pengeranana tapi tangkas pembelaskenna.
Impal beru Ginting, isi tabong enda nuriken ukur Sebayang mergana nangdangi beru Ginting, santik enda santik penagani tendang, gelah ula pagi sempat nimpet terang bas pusuh beru Ginting, ija pagi lit ukor gulut ukor serbut, ijem pagi ruh Sebayang mergana ngelayasisa. Uis sitelu enda, ibas uis si kupake enda nari, perca-perca sitelu, tapi endam benang si telu rupa. Sada mbentar rupana nuriken ukor Sebayang mergana meciho nangdangi beru Ginting, labo pekulah-kulah labo nebu-nebu. Sada nari megara rupana bagi pergara matawari, bagem pagi Sebayang mergana ngalem-ngalemi beru Ginting ibas kegeluhen enda la erbiar-biar janah la erkeri-kerin.  Enda lit ka mbiring rupana nuriken ukor Sebayang mergana, salang sai pang ngalo-ngalo uga  pe pagi percibal beru Ginting.  Endam kerna Santik ras perca-perca si telu rupa”.   Nina Sebayang mergana nuriken ukorna arah isi tabong na nda.   Rukor beru Ginting e, labo kap enda nda mekarusna atena. Entah payo ngenda bage ukorna, lit nge kap oratna Mama Bayang enda nda, mulai-mulai erkuit ukorna. E maka nina terdauhen,
“adi bage kin kepe tuhu perehndu ku jenda, mari dage nangkih ken ku datas ture enda kaka”. Nina beru Ginting, kimbangkenna amak mbentar datas ture, “kundulken kaka, empat suki amak enda, kunduli lah empatna suki ne, labo mehuli adi kam ngenca kundul sisada ngerana ras beru Ginting enda”.
“Payo impal beru Ginting, labo ndube Sebayang mergana enda berkat sisada amin ku jape perlawas, tuhu sada daging nibaba, tapi ngarak-ngarak rikut nge ukor meciho, ukor sitetap, ukor ngelayasi bagepe maba kedamen” emaka tamana santikna bas sada suki amak e, janah uis si telu e bas suki sideban, emaka kundul ia tengah amak e. 
Enggo suh Sebayang mergana ku datas ture beru Ginting, kundul ia bas amak e pekesahken, salang ukorna. Ngerana-ngerana ia terdauhen ras beru Ginting e, kerna turi-turin geloh. Berngi pe enggo ruh bagesna, enggo terbegi sora erdehem bas jabu Ginting mergana nari. “Bagendam kepe perukuren beru Ginting enda, labo kepe perban ukurna meganjang maka anak perana e la atan kundul datas ture na e. Erciken pangguh kap enda maka banci. Adi bagenda kin kepe, bicara cakap kari usur belasken tah lanai bo lako, beluhen ngenda kari beru Ginting enda melasken kata”, emaka nina Sebayang mergana mulihi
“labo bage agi beru Ginting, tah melebesa gia kari akapndu Sebayang mergana enda ngerana. Mbera banci pagi Sebayang mergana enda ncibalken kata ras ndalanken perbahenen sitengteng, bagi page siwah sengkelebeng, pas beliganna, ije pagi maka banci etehndu page simbera tungkuk nge maka pagi rani. Lawes dage aku lebe nadingken kuta Jahe enda, ija pagi warina mehuli, katikana salang sai ula kam pagi sengget adi teridah pagi Sebayang mergana i kuta Jahe enda”. Miser Sebayang mergana, tatapna beru Ginting e sekali nari, idahna cirem beru Ginting janah sering kenna ku Sebayang mergana, “oh peneringna bagi penering perik pune nda kel kepe, la leket penatapna, bagi simbiar bagi simela, tapi la pulah bas matana nari”. Berngi enggo ruh bagesna, bulan pe ngggo mulai nusur ku asarna, erdalan Sebayang mergana ngolih ku jambor, “entah lit ngenda oratna” nina la gejabna erbelas.   
Suh ia i jambor, enggo nimai Mersik ras piga-piga anak perana, lit pe je teridah Napal, anak pengulu kesen Julu si enggo rusur ruh ku ture beru Ginting e,
“uga nge ndai impal Sebayang mergana, ma enggom kam suh ku datas ture beru Ginting e” nungkun Mersik. Kundul sebayang mergana, manjar-anjar banna isapenna, emaka kenca isapna sekali, ngaloi ia
“enggo impal, melawen-melawen lagia, enggom kuakap dat ukor beru Ginting e, cirem kidah ia, janah sering-sering kenna rusur impalndu enda” nina Sebayang mergana, bagi si erkanam-kanam.  Rempet ngaloi Napal anak pengulu kesen Julu e,
“Lalah kam ena gejap-gejapen Sebayang mergana, ula kari ciremina-ciremina nindu berjut nang, akapndu ia cirem perbahan jadisa tendu. Adi beru Ginting e lanai bo banci miser kujapa pe, ku rumah Julu enda nge pagi lawesna, ma enggom tehndu enggo lit arih-arih kami” nina Napal. Endam kepe anak perana si nderbih ngerana datas ture ras beru Ginting e, tapi mehuli denga ngen kuidah pengaloi beru Ginting e man Sebayang mergana enda, adi tuhu kin enggo lit arih-arihna labo bage pengaloi beru GIting e, ate  Sebayang mergana, emaka ruh nina Sebayang mergana,
“sentabi sembuyak, adi salah kin kapndu Sebayang mergana enda, aminna enggo gia kam suh ku datas ture beru Ginting e, tapi lenga bo kuakap lit ersada arihndu, emaka ula tendu nembeh adi ningku bagi kuan-kuan kuta kalakah ngena kam, Sere sere salagundi, siarah lebe pagi si pudi”.
“ula kam mapas Sebayang mergana, si idahen nge kita pagi, dung peranin tahun enda, enggom rumah Julu ah beru Ginting e, ERTIMBANG KAYO pe Napal enda pang. Lang labo ikataken Napal gelarna” nina ka Napal terdauhen.
“adi bage kin nindu labo dalih ERTIMBANG KAYO pe, Sebayang mergana enda pe pang ngen adi nangdangi beru Ginting” nina ka Sebayang mergana. Sontar mulihi riah bas jambor e. Simuat-muat ingan pertundohna, Sebayang mergana pe piserna perkundulna arah duru jambor, tayang kenna bana, kusorna tumbok ladana janah kacipna, tah uga gia kari atena.

Ertimbang Kayo
 Terang wari, medak Sebayang mergana lampasina ersikap, mulih atena ku Kuta Kemulihen. Sope ia berkat, nina man Mersik “mulih aku lebe ku kuta Kemulihen impal, empat wari nari, ruh ka aku ku kuta Jahe enda, je pagi maka sicidahken ateta tutus nangdangi beru Ginting e, bicara keri kin pagi manok sada lipo, ras sunun ne pe labo dalih, Ertimbang kayo nge impalndu Sebayang mergana enda man beru Ginting  e”.
Suh Telap Sebayang Mergana i kuta kemulihen enggo erdemu gelap wari, lanai timaina terlawenen, mis jumpaina bengkilana
“ruh kam kari ku rumah lah man e bengkila ras bibi kam, lit teku man rananken” nina. Bagepe dahina ka sembuyakna “ Ku rumah kam kari sitek bapa nguda, lit sitek man runggunken”, nina man bapa ngudana.   
Enggo kenca elah man berngi, enggo pulung kerina si tenahken Telap bas rumah bapana. Ruh nina bengkila na,
“Iah, silih, ngata kidah ndai permen ena, maka kami ruh ku rumah enda, janah ruh kang idah kami silih ena pe piga-piga, kai kin enda simancakapenken”, nina bengkilana nangdangi kalimbubuna. Emaka nina Bapa Sebayang mergana,
“Aku pe labo denga ku angka, permen ndu e nge ndai pulong kita nina, emaka si sungkun lah permen ndu e, tah kai kin sura-surana”.  E maka isungkun me Telap Sebayang Mergana, turiken Sebayang mergana me kerna turi-turin ia tandang ku Kuta Jahe, enggo jumpa ia ras beru Ginting janah enggo payo akapna, emaka ertimbang kayo atena.   Ruh nina bapa ngudana,
“ula min engko lebe merudu sa Telap, enggo kin nge ukurim mbages-mbages, enggo kin nge tandaim ise beru Ginting e, ula kari ilagena nge bana, engko enggo ngisahen, sangkep gelohna uga kin ngenda, ma labo sumbang  ras kita. Adi ateta erjabu, sitandai lah banta bagepe sitandai ka ia, labo banci kudin taneh gelang-gelang ban tutupna, nangdangi pecahna nge ngenca banci, tutupna lah maka ronggumna”.  I Orati me Telap kerna ketutusenna, janah enggo kenca tetap ukorna kerina, emaka i sikapken me langkah uga Sebayang mergana Ertimbang Kayo ku Kuta Jahe. Ise singarakkenca ras kai siman baban ras bahanen.   
     Bas wari sini janjiken Sebayang mergana man Mersik sanga muat ia mulih kuta Jahe nari, gumeling wari enggo suh Sebayang mergana i kuta Jahe, singarakkenca lima kalak anak perana, telu seninana ras dua kalak impalna. Babana beras dakanen ras bengkauna, lit pe babana sada sabugan megara, bagepe baba ka belo, buah mayang ras mbakona (sanga sade lenga lit pajak nasi ras kede sampah). Suh ia bas Jambor dudorkenna isapenna man anak perana si bas Jambor e, ngisap-ngisap janah ertutor ia je kerina, emaka i tarohken me beras dakanen ku rumah bibi Nd. Ncole. Ruh nina Sebayang mergana man Mersik,
“Bagenda nge impal, lawes kam ku jabu Ginting Mergana, babandu belo, buah mayang ras mbako enda, katakendu man anak jabu e, maka Sebayang mergana kuta Kemulihen nari atena ertimbang kayo, e maka ibas berngi si pagi ula ate anak jabu mamang, adi terbegi sora la bagi semalna”.  E maka berkat Mersik ku jabu Ginting mergana, pesehna tenah ibas Sebayang mergana nari, e maka enggo meteh kerina anak jabu e, maka ibas berngi pepagi, lit kalak ertimbang kayo nangdangi beru Ginting.
Terang ka wari, berkat me Sebayang mergana ras singarakkenca nda ku kerangen kuta, lit si muat buloh, muat ijok, ngunte nali putor, emaka i tek-teki me bulohnda, i alisi ka. Pesikapna kerina kai siniperluken. Enggo kenca akapna bias ras sikap, tamana bas duru kuta gelah berngi kari banci metir baba ku jabu Ginting mergana. 
Beras pati supuluh siwah, wari mehuli menaken dahin. Tula enggo lewat empat berngi, emaka bulan pe lampas lawes ku inganna. Berngi enggo ndabuh ku bagesna, anak kuta enggo mulai terpedem, kesen rumah siwaluh jabu rumah Ginting mergana  enggo melino. Sebayang mergana ras kade-kadena, menaken dahinna. Pajekkenna empat buloh belin, emaka iban para-para ras derpihna bas salimar nari, tamana tarumna ijok, sikap ni iket. Iban ka redanna dua buloh, sada bas buloh kayan nari sada nari buloh belin si enggo metua.  Tekuak manok sekali, itatap Sebayang mergana bekasna erbintuas ndai, enggo me metunggong nina. Emaka enggo dung dahinna, mulih ia kerina ku Jambor.
Terang wari, ndarat anak jabu, sengget ia kerina, perban i kemuhen jabu bena kayu kundulen Ginting mergana enggo pajek sada Lipo Manok si suh kel tunggongna. Pagoh tatapen, tarumna ijok dindingna salimar, redanna dua, sada redan man manok sada redan man jelma. Ndauh tunggungen asangken lipo sidekah kawes lipo simbaru e. Nina anak jabu e,
“Pagoh ngenda si ertimbang kayo berngi enda, ise ngenda kari imbangna nina”. Beru Ginting kuta Jahe pe tatapna lipo simbaru e, bagi siserbut ukorna ras bukna sebab labo terpedem kenca berngi nda, uga ngenda kari kedungenna, kai ngenda kari nina Bapa Ginting mergana atena.  E maka enggo tereteh sada kuta lit kalak ertimbang kayo bas jabu Ginting mergana, enggo jadi cakap bas tapin bagepe aron i juma.  Sebayang mergana ras singarakkenca enggo pulung kerina bas Jambor, galang-galang ia je, sebab la ia terpedem sada berngi ndai.
“si timai, tah uga kari nina Napal, adi ertimbang kayo nina mbarenda” nina Sebayang mergana. Tapi lalit kai pe cakap bas Napal nari, janah la ia teridah ku Jambor.  

Wari enggo ka ndabuh ku gelapna, kuta pe enggo mulai lino, anak kuta enggo terpedem perban latih ndai ku juma. Kundul Sebayang mergana bas jambor, buatna surdamna, embusna, banna laguna nuri-nuri kerna atena tedeh, bagi pertedeh ampuk nangdangi bulan. Lenga ndekahsa ia ersurdam menti pengembusna, perban begina sora arah jabu beru Ginting e, sora sontar ras erdebam bagi sora buloh sontar tah sapo merumbak.  Mengkat ia, ayakina ku sora e, idahna piga-piga anak perana lit pe je Napal ngerumbakken Lipo sibahanna nderbih nai, enggo marpar buluh, salimar ras ijok bas taneh e . Gara pusohna, dadapna ku awakna, kusorna tumbok ladana, menam pedaratna bas awakna nari, lit singkuit ia pudi nari,
“ula bage impal, ula kam merawa, ma enggom itehndu, kam enda ertimbang kayo. Beru Ginting ras Ginting mergana ah nge pagi ertimbang, ota ngolih kita ku Jambor”. Kepeken arakken impalna ia sanga lawes bas jambor nari nda.     
 “Ihh, payo impal, menam aku silap pe, mela minda kita” nina Sebayang mergana. E maka ngolih ia mulihi ku Jambor.
E maka enggo kenca terang wari, enggo ka pajek sada Lipo sitergalangen asa sibahan Sebayang mergana nderbih, inganna pas bas sinderbih nai, Lipo enda suh tunggongna, lit ka sagak tambahina telu duru lipo e. Buloh ras ijok si bahan Sebayang mergana nderbih, enggo amparan bas kesen e, merap lanai terpake. Medak anak jabu, enggo idahna Lipo si mbaru e. Cirem-cirem Ginting mergana ngidah lipo simbaru e, sebab Napal enda enggom tandaina mbagas, anak beruna bas kuta Jahe enda, tetapen ras riahen nge ukorna adi beru Ginting e lawes ku kesen Julu.  Anak kuta pe enggo ngidah kerina,  janah tersungkun-sungkun bas ukurna, kuja nge ndia kari lawesna beru Ginting e.
Runggu Sebayang mergana ras senina bagepe anak beruna singarakken ia ku kuta Jahe ndai. Kai nge sibahan terdauhen nina. E maka enggo ersada ka arihna, berkat ka ia kerina ku kerangen kuta. Pilihina buloh si mejilena, buloh simekapal metegoh i keret rari asa perluna, ni kis-kis regenna melinang medalit adi ijemak. Lit ka si mbayu salimar mecur banna, pilihi ijok si mejilena ni unte jadi nail putor, ni tabah kayu si enggo meteras emaka ni barbar. Karaben wari, enggo dung kerina dahinna, emaka i pesikap duru kuta, gelah kari berngi banci baba ku rumah siwaluh jabu Ginting mergana. Sekali enda, lanai bo kari banci tunggul ate Sebayang mergana.      
Berngi peempatken Sebayang mergana i kuta Jahe, bulan pe lanai teridah. Bagem bas gelapna berngi, Sebayang mergana ras temanna menaken dahinna bas ture bena kayu rumah siwaluh jabu e. I rontasken me ture rumah e, ture si enggo kin burok ban dekahna. Ibahanna ture simbaru. Benangunna bas teras kayu juhar, para-parana buloh belin mekapal melinang seri kerina belinna bagepe gedangna, redanna pe banna bas teras kayu  nari si enggo ni alisi melinang, gelah la banci suapen si nangkihisa. Datasen para-para buloh belin arah derpih rumah, tambahina salimar si nibayu mecur ndai, gelah sikap pagi ingan mbayu beru Ginting e atena. Enggo kenca dung banna ture enda, nangkih Sebayang mergana ku datas ture, kemuhen labah rumah e tamana sada kuran sibahanna ibas buloh belin metua nari, enggo megersing ban tuana, emaka cibalkenna ka diherne rudang, bunga ncole mbentar rupana, nandaken kuran enda man kuran beru Ginting (bunga ncole mbentar bungana mole-ole i embus angin, Nande Ginting ise punana, adi lakin mama Bayangna). Enggo kenca dung, cinder ia kerina tatapna sekali nari ku ture e, tawa Sebayang mergana ras teman-temanna ngenin kai enggo sibahanna e. Kenca bage mulih ia ku Jambor, pas ia berkat tekuak manok kesen Julu nari, ruh riahna pertawana kerina. 
 Medak anak jabu rumah Siwaluh Jabu Ginting Mergana, beru Ginting pe medak ka,  talangina pintu rumah, idahna enggo mbaru ture rumah e. Bagi sisengget ia perban idahna ture rumah e pagoh ras seh kel mejilena. Tatapna ka ku kawes kemuhen, idahna sada kuran tande bas kemuhen labah, janah duruna e cibal sada tangke rudang, bunga ncole mbentar rupana. Jemak beru Ginting kuran ndai, janah buatna rudang e. La gejabna cirem ia, ingetna Sebayang mergana. Ban riahna ukorna, lebohna nandena, megang sorana, 
“ Nande, o...nande, nin min enda enggo pajek, mbaru ture rumah enda”.  Nulih kerina anak jabu e, ernin ku ture bena kayu,
“ ihh, ula pedah kena megangsa ngerana kapah, ernin kerina anak jabu enda”, nina nandena, tungkok beru Ginting, mela akapna. Bapa Ginting mergana kundul saja bas jabu, bagi la tempa diatena.     
Berita kerna ture beru Ginting enggo mbaru ban Sebayang mergana, seh bas Napal anak pengulu rumah julu, e maka runggu ka ia ras teman-temanna, kai ka siban nina. Enggo ersada ka arihna. Perban Napal anak kuta Jahe nge ia , emaka labo akapna mesera sa muat siperlukenna.  Wari ndabuh ku berngina, Napal ras temanna pe, benaina pendahinna.  Ibabana ka buloh, kayu ras pengkuhina ku rumah Ginting mergana, sekali nembas enda, lanai runtohkenna bekas erbahan timbang kayona Sebayang mergana nderbiah nai. Erdahin ia arah ture ujung kayu. Rumah siwaluh jabu, rumah Ginting mergana bas kuta Jahe enda, dua turena sada arah bena kayu sada arah ujung kayu. Rumah enda lit sada tersekna, derpihna ibahan bas kayu mersik nari, janah i lilet salu pengeret-ret bas derpihna arah kawes ras kemuhen. E maka tatapen suh kel tunggongna. I runtohken Napal ture arah ujung kayu, janah i bahanna ka mulihi ture simbaru. Tuhu mejile ture sinibahan na e, pagoh janah metunggong pe man tatapen, sitek pelalit man pandangen.
Terang wari, ndarat Ginting mergana, kelewetina rumahna, inen na dua ture simbaru si nibahan Sebayang mergana bagepe sibahan Napal. Lakapna lit sitek pe situalen, tulihkenna ka ku lipo simbaru e, epe lakapna lit pandangen. E maka mulihi ku rumah ia, lebohna ndeharana ras anakna beru Ginting, e maka nina,
“Nakku beru Ginting, enggo teridah  ukor anak perana si ertimbang kayo enda duana, adi ningku, duana ngenda mehuli ukorna nangdangi kami Ginting mergana, bagepe man kam beru Ginting teridah nge atena keleng. Duana nge Jelma si nggit erdahin ras megenggeng, e maka ugakin ukorndu, ula ndekahsa ia ertimbang kayo, mela kita man jelma si enterem enda”. Tungkok beru Ginting megi cakap bapana Ginting mergana, lenga terbelaskenna ukorna. Terdauhen nina ka Ginting Mergana,
“adi kami ras nande ndu e, labo min akap kami dalih si apai pe atendu jadi temandu, tapi ningkami, teridah nge matandu natap, adi impalndu Napal ah, enggo sitandai, anak pengulu kesen Julu ah ia. Adi Sebayang mergana ah ndai, lenga bo sitandai kel, entah uga nge nande bapana uga ka kade-kadena sinterem”. Mberat akap beru Ginting ngaloi cakap bapana, e maka tungkok saja ia. Nina bapa Ginting mergana ka mulihi,
“adi bage, rukor kam lebe, ukuri manjar-anjar, bas kam ngenda tampokna”.  Rukor beru Ginting sitersena mejile ras merandal ndube. Siapai ngenda maka payo maka tengteng atena. Adi ukurina kerna Napal, lit nge kurangna lit kang lebihna, payo tuhu bagi cakap bapanda, lanai bo terdaram-daram uga jelmana, enggo tehna uga percibalna terus ku sangkep gelohna. Ence ukurina ka Sebayang mergana, lenga bo i tandai kel uga ia, apaika kade-kadena, tapi meteh mehuli kel kap ia, mehamat ras entabeh man teman ngerana, tehna nge kuakap turi-turin enggeloh, ugapape sikap nge pagi banna ndahiken dahin ras ngarak-ngarak kalimbubu Ginting mergana, bicara aku gia pagi banna jadi tenggalana tah labo pagi kuakap latih erdahin e. Bagem nina bas ukorna, ertimbang-timbang ia sisada (rinang-inang tengah kesain, ngerires  bengkila i juma julu, er kijang kauakap madin, asangaken ndatasi gereta lembu; lagu sigundari Berlabuh kapal i Belawan). 

Bunga Ncole ras Mata Pune

Wari suh lasna la bagi biasana, adi biasana malem-malem kundul bas Jambor. wari enda angin pe ngadi tempa rembus, kuliting Sebayang mergana bas jambor, la banci kum. Kundul ia banna isapenna, lenga keri isapenna cinder ka ia, dalan kenna ku kenjahe, lenga telu langkahpe rempet ka ngolih ku kenjulu, bage-bagem je lalap, piah ngerana dungna impalna si ruh ras ia kuta Kemulihen nari,
“Kum kam sekali impal, kundulken mari, kuliting kidah kam lalap”,
“Lenga kidah lit kata sengkebabah pe bas beru Ginting e nari Impal,  uga nge ndia ateku, tah labo kin lit sitik pe ukorna nangdangi Impalndu enda” nina Sebayang mergana.   
  “labo bage kaka, ula kam lebe ermin-min, sitimai saja lebe kata beru Ginting ah nda, siugapana pe dakam ngata ngen kari ia, ridi-ridi lah kita lebe ku lau pancor ena ota, gelah malem kari ukorndu”, nina senina.
“ Adi bage kin, ota dage yah ridi kita lebe” nina Sebayang mergana, e maka berkat kalak enda ku lau pancor, ikut pe ras ia impalna Mersik Karo mergana. Sanga erdalan ku lau e pe, rukor Sebayang mergana, lenga kapna erkedungen dahinna, lit denga tempa usor akapna sikurangna. Dung kenca rusah bas pancor, enggo bagi simalem akapna dagingna, ingetna ka beru Ginting, uga sikapna pengeranana sanga ia bas ture beru Ginting e, ralo bualna, sada perukuren nge ia uga kerna turi-turin enggeloh. Ingetna uga penatap beru Ginting e paksa ia berkat mulih bas ture e nari, bagi situngkok ayona sering kenna manjar-anjar, mela-mela tempa tapi la pulah pengenen matana e, song cerlak song kemirep. Rempet ngadi perlangkahna,
“ Ihh, o impal Mersik, labo bage, ku jabu beru Ginting e lah kam sekali nari, katakendu man anak jabu e, maka berngi enda pe, Sebayang Mergana erban Timbang Kayo denga nindu”  nina Sebayang mergana rempet-rempet, impalna ras seninana e pe kerina enggo mamang atena.
“uga ka kin e kaka, lakap lit persikapenta gundari e, kai kari siban” nina seninana.
 “Berngi enda, lakai pe sibaba, rawit ta enda saja kari sigarut kerina, e ngenca man babanta ku jabu Ginting mergana e” nina Sebayang mergana. E enggo gejek ia je, lalah enggo mehado Sebayang mergana enda tena kerina.
“Dahin si uga kin e tendu siban impal, tangkas ban katandu min, gelah si eteh ersikap” nina ka impalna e. Ruh nina Sebayang mergana,
“Suh kita kari bas Jambor, darami garut, garut kerina rawit ta, entelap ban tubina e kerina, kari muat kita berkat  ku jabu beru Ginting e, kuturiken kai man bahanen, gundari ota ku Jambor kita” nina Sebayang mergana. Berkat kalak enda kerina ku Jambor, enggo merudu perdalanna, e maka i buat garut, garutna kerina rawitna, sikap penggarutna, emaka enggo entelap kerina rawit e. Mersik pe lawes ka ku Jabu Ginting mergana peseh tenah Sebayang mergana, e maka singgah ia ku rumah bibi Nd. Ncole, maka berngi enda gulena manok sabugan megara sibaba Sebayang mergana, sebab pekeri gigeh sekalenda Ertimbang Kayo e nina. 
Elah kenca man berngi, pulong ka ia kerina bas jambor, timai kentisik nari kenca ruh bagesna berngi, berkat Sebayang mergana ras temanna  ku rumah siwaluh jabu, jabu Ginting mergana. Kesen enggo lino, ibenaken Ginting mergana ras temanna dahinna. Tatapna doh-doh nari rumah siwaluh jabu e, adi derpih arah kawes kemuhen rumah e, enggo lit mel-melen ras pengeret-ret mejile lanai bo terpilasi, tapi arah ayona lenga lit seakatan mel-melen saja. Biasana ayo rumah adat i pejile salu ukiren tutup dadu, embun sikawiten, bulong tabu-tabu ras sidebanna, enda lenga lit. E maka nina Sebayang mergana,
“sipesikap ayo rumah Ginting mergana enda, siban pejileina ukiren bagi gambar mata sangana nering (ingetna mata beru Ginting si suh kel jilena peneringkenna) bagi mata perik Pune”. Enggo kenca tangkas man temanna e kerina uga erbanca, e maka benang arangina ayo rumah e ku sider ras bertengna gelah ula situalen, i gambarna ka salu ageng. Enggo kenca dung i gambarna kerina, pedaratna rawit na si entelap nda, benakenna erban ukiren bagi Mata Pune.  Dahin enda la sukah, sebab berngi pe suh gelapna, telnong merdik-erdik ngenca nerangisa.   E maka terang wari, medak anak jabu, medak anak kuta, teridah rumah siwaluh jabu enggo tambah jilena, adi arah derpih kawes kemuhen enggo kin lit ret-ret simejile, enda arah ayona pe enggo ka lit hiasen ukiren, tempasna garis nuhit ku arah datas kemuhen, mecengke tengahna, adi i perdiateken bagi mata perik pune. (Tangkel me pagi rumah e igelari Rumah Mata Pune).
Ndarat beru Ginting rumah nari, cinder ia lebe rumah, tatapna ndekah ukiren ayo rumah si bahan Sebayang mergana nda, cirem ia perban mejile akapna. Timai anak jabu me ngadi karaben seh ka ku berngina, lalit kata tenah bas Napal nari entah banna ka timbang kayona. E maka bagendam kepeken ate beru Ginting, enggom tehna uga ukor orang tuana, ertimbang-timbang ia, kuja ngenda perberkat beru Ginting enda, ku Kesen Julu nge entah ku Kuta Kemulihen atena, page bas juma pe nangdangi rani, paksana salang pendahin emaka adi reban kerja-kerja pe pas nge katikana. Dungna tertunduh ia.
Medak erpagi-pagi keke beru Ginting lampasina ridi ku tapin, dung ia ridi singgahina bulong singkut duru lau, kenca bage nutu cimpa ia ku lesung. Banna cimpa unong-unong, entebu banna nanamna. Je nari lawes ia ku rumah Nd. Ncole,
“o bibi, enda kuban ndai cimpa unong-unong, ku Jambor kam sitek bereken cimpa enda man Kaka Sebayang Mergana”, nina beru Ginting.
“Ih... ih... banci kadih yah, kai kari ningku man Sebayang mergana e” nina bibi Nd. Ncole. Megara ayo beru Ginting, janah na tongkok ras erdalan mulih, la megangsa sorana nina,
“Ruh kam ku jabu bapa, baba anak berundu nindu ......... “

------ SAI -----


NOTE: Bagendam turi-turin Etimbang Kayo nda. Entah labo min payosa, sebab budaya  sibagenda lanai bo pernah si idah, sinurikenca pe lanai bo lit, tapi nilai-nilai budaya mehamat, meteh mela, ngeregaken kalak, siangken, batasan pergaulen singuda-nguda anak perana, sisampat-sampaten ras sidebanna teridah kel bas kita kalak karo. Enda cerita fiktif ras mereka-reka ngenda ngenca. Ula sigelut-gelut adi lit si kurang payo. Tambah sie, bujur ningkami adi lit masuken tah koreksi, gelah banci kita siajar ajeren muat simehuli. Seh kel tuhu mejilena budayanta si adi. Tuhan Dibata Simada Tinuang singarak-ngarak gedang-gedang geluhta kerina.  Sentabi ras mejuah-juah. (Bekasi, 4 Desember 2019).